Ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα φέρνει σήμερα την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμέτωπη με καινούργιες προκλήσεις, καθώς όσοι πρόσφυγες/μετανάστες δεν κατέληξαν κατά τη διάρκεια του τρομακτικού τους ταξιδιού στον υγρό βυθό του Άδη, όσοι δεν κάμφθηκαν από την εκμετάλλευση και την εκδίωξη, όσοι δεν εγκαταλείφθηκαν από τους παράνομους διακινητές τους στη μέση του δρομολογίου, στο έλεος της αλμύρας, όσοι λοιπόν στάθηκαν «τυχεροί», φτάνουν στα παράλια των νότιων χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου με την ελπίδα ότι θα προσεγγίσουν τον ποθητό προορισμό που είναι οι πλούσιες χώρες του Βορρά. Αυτή τους η επιλογή έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στη συζήτηση γύρω από το μεταναστευτικό ζήτημα που απασχολούν έντονα την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της.
Σε πρόσφατο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες υπό την παρουσία του Επιτρόπου Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρη Αβραμόπουλου, τονίστηκε η ανάγκη διάθεσης περισσότερων ευρωπαϊκών κονδυλιών, κυρίως στις χώρες υποδοχής προσφύγων/μεταναστών, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων αυτών στα κέντρα υποδοχής (hot spots) αλλά και την κοινωνική τους ενσωμάτωση. Η Ε.Ε., σκεπτόμενη ότι κανένας άνθρωπος δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει τον τόπο του, εκτός και αν οι πολιτικές συνθήκες, οι εχθροπραξίες, η φτώχια και οι συρράξεις τον οδηγούν στην έξοδο και στην αναζήτηση ενός ασφαλούς μέρους για τον ίδιο και την οικογένειά του, συζήτησε στο προαναφερθέν συνέδριο επί του θέματος και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορεί να συνεισφέρει στην ομαλή ένταξη των προσφύγων/μεταναστών στην κοινωνία.
Σε αυτό μπορούν να συμβάλουν οι τοπικές αρχές, δείχνοντας έτσι το ανθρώπινο και κοινωνικό τους πρόσωπο. Μάλιστα προέκυψε από τη συζήτηση ότι ήδη αρκετοί πρόσφυγες/μετανάστες ενσωματώνονται σχετικά εύκολα στις τοπικές κοινωνίες και μπορούν να φανούν χρήσιμοι, αν και εφόσον τους δοθεί η ευκαιρία να αξιοποιηθούν ανάλογα με τις ικανότητές και τα προσόντα τους. Τρανταχτό παράδειγμα, όπως δήλωσε ο Επίτροπος Αβραμόπουλος, αποτελούν οι μετανάστες που αγωνίζονται σήμερα στις εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες των χωρών που φιλοξένησαν παλαιότερα τους γονείς τους.
Αντίθετα η αποξένωση και η απομόνωση των προσφύγων/μεταναστών οδηγούν αυτόματα στη ριζοσπαστικοποίησή τους και στην πρόκληση βίαιων ενεργειών από την πλευρά τους. Σημαντικό παράγοντα στη ριζοσπαστικοποίηση και απομόνωση των προσφύγων/μεταναστών αποτελούν οι ψευδείς ειδήσεις (fake news) αλλά και οι ρατσιστικές, λαϊκίστικες δηλώσεις δημόσιων προσώπων όπως και ορισμένων λειτουργών του Τύπου. Την κατάσταση αυτή ευνοεί εξάλλου και το διαδίκτυο, που προσφέρει σήμερα εύκολη πρόσβαση σε υποψήφιους τρομοκράτες, αφού μέσω αυτού μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες για τον σχεδιασμό επιθέσεων.
Η ριζοσπαστικοποίηση έχει ως επακόλουθο τις ρατσιστικές και ξενοφοβικές εξάρσεις από αρκετούς αυτόχθονες, οι οποίοι νιώθουν ότι απειλείται η εθνική «καθαρότητα» από την ανάμειξη αρκετών «ξένων» στην κοινωνία. Αρκετοί δήμαρχοι μεγάλων πόλεων που έζησαν τρομοκρατικές επιθέσεις, εξέφρασαν ωστόσο την καλή διάθεση να συμβάλουν στην αποφυγή μελλοντικών επιθέσεων, εστιάζοντας στην ένταξη των μεταναστών αλλά και στη λήψη περαιτέρω μέτρων ασφαλείας. Για αυτό τον λόγο σε πολλές πόλεις, όπως στη Νίκαια, στο Βερολίνο και στο Λονδίνο, λαμβάνονται μέτρα ασφάλειας από τις τοπικές αρχές για την προστασία των δημόσιων χώρων και πλατειών. Η τοποθέτηση καμερών, ανθώνων από μπετόν ή και πασσάλων, είναι λίγα από τα δραστικά μέτρα που λαμβάνουν κάποιες τοπικές αρχές, παρά την καχυποψία και τον φόβο που γεννιούνται στους κατοίκους.
Μέσα από τον κοινωνικό διάλογο λοιπόν και την αξιοποίηση τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών μεταναστών μπορεί να αποφευχθεί ο κοινωνικός τους αποκλεισμός. Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να συμβάλλουν στην αποφυγή τέτοιων κοινωνικών προβλημάτων, προσφέροντας στους πρόσφυγες/μετανάστες τη δυνατότητα ενσωμάτωσής τους με ευκαιρίες εκμάθησης της επίσημης γλώσσας της χώρας φιλοξενίας τους όπως και άλλων ξένων γλωσσών.
Αυτοί οι άνθρωποι, οι πρόσφυγες/μετανάστες, μπορούν να φανούν αρκετά χρήσιμοι για τις τοπικές κοινωνίες, φτάνει να υπάρχει όραμα και καλή διάθεση για ένταξη και ενσωμάτωσή τους.
Η μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο με βαθιές ρίζες στον χρόνο. Ο κάθε ένας από εμάς έζησε ή θα ζήσει σε ξένη χώρα ως μετανάστης, είτε για οικονομικούς είτε για κοινωνικούς λόγους. Η ζωή μας μπορεί να γίνει ευκολότερη, αν αναγνωρίσουμε την ανάγκη αξιοποίησης των προσφύγων/μεταναστών, αποτρέποντας έτσι τον κοινωνικό αποκλεισμό και όλα τα συνεπακόλουθά του.
Άντρος Γ. Καραγιάννης
Δήμαρχος Δερύνειας