Η άνοδος του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς στην Ιταλία
Ο Αλτιέρο Σπινέλι, Ιταλός πολιτικός, ευρωβουλευτής και Ευρωπαίος Επίτροπος, πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το γνωστό «σχέδιο Σπινέλι». Ως εκ τούτου η είσοδος του κεντρικού κτηρίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες φέρει το όνομά του. Βέβαια τα κόκκαλα του Σπινέλι θα τρίζουν σήμερα, αφού ο τέως ευρωβουλευτής και σημερινός Υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Ματέο Σαλβίνι, προωθεί μέσα από μια λαϊκίστικη ρητορική αλλά και μέσα από ακροδεξιές εξάρσεις τη ρήξη ανάμεσα στους υπέρμαχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη μια και τους ευρωσκεπτικιστές από την άλλη.
Το 1976 το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας, του οποίου ο Σπινέλι διετέλεσε μέλος, έλαβε 34,37% των ψήφων στις εθνικές εκλογές, ενώ στήριζε τη διεύρυνση της τότε ΕΟΚ προς τον Νότο, όπως γράφει ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης στο βιβλίο του «Ευρωκομουνισμός». Σήμερα στη χώρα του Σπινέλι κυρίαρχη δύναμη είναι η ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά, ο επικεφαλής της Σαλβίνι και οι σύμμαχοί του λαϊκιστές του κινήματος των πέντε αστέρων, γεγονός που αναγκάζει αρκετούς Ιταλούς ακροδεξιούς να νοσταλγούν την περίοδο των Μουσολίνι και Χίτλερ, μιας και η χώρα, προτάσσοντας το γνωστό σύνθημα «οι Ιταλοί πρώτα», ένα copy paste σύνθημα, όπως αναφέρει το γερμανικό περιοδικό der Spiegel, βυθίζεται στον σκοταδισμό και τον νεοφασισμό.
Ο Ιταλός Υπουργός Εσωτερικών αξιοποιεί μάλιστα στο έπακρο την εμπειρία του ως ευρωβουλευτής, για να συμμαχήσει με την ακροδεξιά γαλλίδα Μαρί Λεπέν, εναντίον του Γάλλου Προέδρου Μακρόν και των ιδεών του για βελτίωση της εικόνας της Ε.Ε.
Γενικότερος στόχος των ακροδεξιών δυνάμεων της Ευρώπης είναι η ενίσχυσή τους στις επικείμενες Ευρωεκλογές, έτσι ώστε να μπορούν να διαδραματίζουν καθοριστικότερο ρόλο αλλά και επιρροή, προβάλλοντας τις ευρωσκεπτικιστικές τους θέσεις.
Ας σημειωθεί ότι ο Σαλβίνι έχει καταφέρει με τη βοήθεια των ΜΜΕ, κάτι που πέτυχε παλαιότερα και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, να στρέψει την πλειοψηφία των Ιταλών κατά της Ε.Ε. με την επόμενη μάχη να κρίνεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την εκλογή του νέου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Φαίνεται λοιπόν ότι ο αγώνας επικράτησης στην Ε.Ε. αναμένεται να είναι μακρύς και δύσκολος, εφόσον ο Σαλβίνι και η ακροδεξιά συμμαχία του, αφού πρώτα άλωσαν την Ιταλία, ετοιμάζονται να διεισδύσουν και στην καρδιά της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. των πολλών ταχυτήτων διαθέτει ένα σκληρό γερμανικό ηγεμονικό πυρήνα. Αρκετός κόσμος πιστεύει ότι τα ευρωπαϊκά όργανα δε λογοδοτούν πουθενά, αφού οι αποφάσεις και η πολιτική τους υπαγορεύονται από διάφορα λόμπι καθώς και από την ελεγχόμενη από το Βερολίνο και το Παρίσι γραφειοκρατία, όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας Κώστας Λουλουδάκης στο βιβλίο του «Από το Τρίτο Ράιχ στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ωστόσο σήμερα ο φασισμός στην Ευρώπη ενισχύεται λόγω των διαφόρων κρίσεων που περνά το καπιταλιστικό σύστημα, όπως η οικονομική, η κοινωνική κρίση και το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα. Ας μη ξεχνάμε ότι μία παρόμοια οικονομική κρίση αξιοποιήθηκε άλλοτε από τους Μουσολίνι και Χίτλερ, σε μια περίοδο ευρύτερης πολιτικής αστάθειας για την επιβολή της εξουσίας τους με αυταρχισμό και τρομοκρατία στις επικράτειές τους. Τα εθνικιστικά/φασιστικά καθεστώτα που εγκαθιδρύθηκαν στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1920 έχουν σήμερα στην «ενωμένη» Ευρώπη «άξιους» συνεχιστές. Χώρες που ανήκουν στα ιδρυτικά μέλη της τότε «Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα», έχουν σήμερα στα σπλάχνα τους τον σπόρο του φασισμού, καμουφλαρισμένο βέβαια με μια μοντέρνα εκδοχή λαϊκισμού και light ακροδεξιάς.
Σε κάθε περίπτωση ο φασισμός δεν επιστρέφει από μόνος του, απλώς ριζώνει και ευδοκιμεί σε κατάλληλες συνθήκες που τον ευνοούν, βγάζοντας μπροστά τους ιδανικούς λαϊκιστές, εθνικιστές και ακροδεξιούς. Η συνήθης δικαιολογία που ακούμε είναι ότι αυτοί προστατεύουν το έθνος από εξωγενείς παράγοντες, τις αντιλαϊκές πολιτικές, και την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα από την «εισβολή» των προσφύγων/μεταναστών. Δυστυχώς η σκοτεινή πλευρά της ιστορίας στην Ιταλία επαναλαμβάνεται και βυθίζει στο σκοτάδι κι άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε.
Άντρος Γ. Καραγιάννης
Δήμαρχος Δερύνειας