Ο έλεγχος της διαφθοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Αυτά και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία αναδεικνύει η μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) για τον έλεγχο της διαφθοράς στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οκτώ χώρες εξετάστηκαν ως επιλεγμένα μέλη κάτω από το μικροσκόπιο των ειδικών, όμως η έρευνα επεκτάθηκε και στα υπόλοιπα είκοσι κράτη μέλη. Στην πρώτη θέση της γενικής έρευνας βρίσκεται η Φινλανδία, στην τελευταία η Βουλγαρία, ενώ η Κύπρος βρίσκεται στη 13η θέση.
Η διαφθορά, με βάση τα στοιχεία της έρευνας, συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα, την αδυναμία του κράτους δικαίου, την αποχή από τις εκλογές και την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις δημόσιες υπηρεσίες. Η διαφθορά, ανάλογα με τον βαθμό, που απαντάται, πλήττει αισθητά την παροχή κοινωνικής προσφοράς, την είσπραξη φορολογιών, την ισότητα των φύλων, την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλιών και γενικά έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου.
Η έρευνα παρουσιάζει την Ε.Ε. ως μια από τις λιγότερο διεφθαρμένες περιοχές του πλανήτη. Η διαφθορά ελέγχεται αρκετά στη Φιλανδία, Σουηδία, Δανία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία, ενώ λιγότερος είναι ο έλεγχος και τα μέτρα που λαμβάνονται για καταπολέμησή της στη Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία και Ουγγαρία. Οι πολίτες γνωρίζουν ότι η κάθε χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα διαφθοράς, αφού τρεις στους τέσσερις Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη στη χώρα τους, όπως απέδειξε η ειδική έρευνα του Ευρωβαρομέτρου το 2013. Δυστυχώς, πολύ λίγοι είναι οι πολίτες που καταγγέλλουν υποθέσεις δωροδοκίας, ένεκα της έλλειψης εμπιστοσύνης προς τις δημόσιες υπηρεσίες και τους πολιτικούς ηγέτες.
Ο τομέας της υγείας φαίνεται να πλήττεται σημαντικά από τον βαθμό της δωροδοκίας, ενώ τέσσερις στις δέκα ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υποφέρουν από τη διαφθορά και τη δωροδοκία, αφού αποτελούν τα βασικά εμπόδια στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών και στη διαδικασία που ακολουθείται για προκήρυξη και κατακύρωση προσφορών.
Η Βουλγαρία καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για πάταξη της διαφθοράς, όμως αρκετοί Βούλγαροι πολίτες παραπονούνται ότι το κράτος δεν καταβάλλει αρκετές προσπάθειες για την καταστολή της. Αναγνωρίζουν μάλιστα ότι η κατάσταση χειροτέρευσε από την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. το 2007. Η έλλειψη προόδου στις καταγγελίες, η αδυναμία για πάταξη και έλεγχο της διαφθοράς, έχουν επιφέρει πάγωμα ευρωπαϊκών κονδυλιών για τη χώρα στον τομέα των υποδομών, της επιστήμης και της εκπαίδευσης.
Οι Ιταλοί από την άλλη γνωρίζουν ότι η διαφθορά στη χώρα τους είναι βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία και γι’ αυτό τον λόγο η χώρα βρίσκεται στην εικοστή έκτη θέση της λίστας της Ε.Ε., λίγο πιο κάτω από τη Ρουμανία, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλει τόσο η κυβέρνησή της όσο και η Ε.Ε. για την καταστολή φαινομένων διαφθοράς. Η Μεγάλη Βρετανία, παρουσιάζει περιορισμένο βαθμό διαφθοράς και, παρόλο που βρίσκεται με το ένα πόδι εκτός της Ε.Ε., κατατάσσεται στην έκτη θέση.
Η διαφθορά είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της Ε.Ε. και αποτελεί τροχοπέδη αφενός στην επίτευξη κοινωνικής συνοχής και αρμονίας και αφετέρου στη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης προς τα ανώτερα δώματα εξουσίας. Οι πολίτες, για να εντάξουν την Ευρώπη στην καρδιά τους, χρειάζονται διαφάνεια, έλεγχο, χρηστή διοίκηση, αλλά και κατοχύρωση των ευρωπαϊκών αξιών. Ωστόσο, όλα αυτά αποτελούν αυτή τη στιγμή μάλλον ουτοπία παρά πραγματικότητα.
Άντρος Γ. Καραγιάννης
Δήμαρχος Δερύνειας