Συρρίκνωση του πληθυσμού των επικονιαστών
Η κλιματική αλλαγή, η περιβαλλοντική καταστροφή, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου αλλά και στον περιορισμό του αριθμού των επικονιαστών και κυρίως των μελισσών. Οι άγριοι επικονιαστές και τα έντομα γενικότερα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της γεωργίας και της καλλιέργειας τοπικών προϊόντων, όπως οι φράουλες, τα αγγουράκια του χωραφιού, οι ντομάτες κ.ά.
Η χρήση των άγριων επικονιαστών και των εξημερωμένων εισαγόμενων εντόμων είναι σημαντική για τη γονιμοποίηση των ανθέων, αλλά κυρίως τη γεύση του καρπού. Οι μεγαλύτεροι εχθροί των επικονιαστών είναι τα χημικά εντομοκτόνα και διάφορες άλλες ασθένειες, αλλά και ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος φοβάται το τσίμπημα των εντόμων, το οποίο μπορεί να προκαλέσει κάποιες φορές αλλεργία, μόλυνση και πρήξιμο.
Για αποφυγή αυτής της αρνητικής τάσης ενάντια στα έντομα, θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες τόσο από τις τοπικές αρχές όσο και τα κεντρικά κράτη για βελτίωση των επιστημονικών γνώσεων σχετικά με τη βιωσιμότητα και τη συρρίκνωση του πληθυσμού των επικονιαστών.
Ένας πολύ καλός τρόπος διάσωσης των μελισσών είναι η προώθηση της μελισσοκομίας, κάτι που δρομολογεί ο ακριτικός δήμος Δερύνειας, πλησίον της Νεκρής Ζώνης. Με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο θα μπορούσε να παραχθεί τοπικό μέλι, αλλά οι γεωργοί θα συνεργάζονται με τους μελισσοκόμους για εξασφάλιση εντόμων για τις φραουλοκαλλιέργειες ή την καλλιέργεια τοπικών λαχανικών.
Η βιολογική γεωργία και η χρήση μη επιβλαβών προς το περιβάλλον φυτοφαρμάκων συμβάλλουν επίσης στη διάσωση των απειλούμενων προς εξαφάνιση επικονιαστών. Ένας άλλος τρόπος δημιουργίας ιδανικών συνθηκών για άγριους επικονιαστές είναι οι βιώσιμοι οικότοποι που αποτελούν μέρος της φυσικής βιοποικιλότητας. Στις αστικές κυρίως περιοχές όπου τα γεωργικά τεμάχια είναι περιορισμένα θα μπορούν να δημιουργηθούν βοτανόκηποι, να τοποθετηθούν ειδικές συσκευές ποτίσματος και ταΐσματος για τους επικονιαστές, που θα συμβάλουν στην προσέλκυση και στην αύξηση του πληθυσμού των εντόμων.
Βασικός στόχος των τοπικών αρχών θα πρέπει να είναι η δημιουργία πάρκων με τοπικά, αρωματικά φυτά που να προσελκύουν τα έντομα, όπως και οι δεντροφυτεύσεις. Το πράσινο δίνει ζωή, όχι μόνο στους ανθρώπους αλλά και στους μικροοργανισμούς, ενώ δημιουργεί ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες για άσκηση, ψυχαγωγία και ξεκούραση των πολιτών. Ενδεικτικοί είναι οι στίχοι του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Πράσινο, πράσινο πώς σ’ αγαπώ» από το ποίημα του «Ρομάντσα του υπνοβάτη».
Δυστυχώς, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η απώλεια οικοτόπων λόγω των πυρκαγιών, των πλημμυρών αλλά και η προκατάληψη μεγάλης μερίδας πολιτών για τους επικονιαστές και τα έντομα γενικότερα δεν βοηθούν στην αύξηση του πληθυσμού τους αλλά αντιθέτως δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των γεωργών για χρήση φυσικών τρόπων γονιμοποίησης των ανθέων τους.
Ο ορθότερος τρόπος διάσωσης των επικονιαστών, όπως λέχθηκε στη συζήτηση του θέματος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, είναι οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών μέσα από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Θα πρέπει να ληφθούν στοχευμένα μέτρα ενημέρωσης των παιδιών, γονιών και όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την ανάγκη διάσωσης των επικονιαστών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο μέχρι το 2030 να φυτευτούν 3 δισεκατομμύρια επιπλέον δέντρα στις αστικές περιοχές. Ως τοπικές αρχές οφείλουμε να συνεχίσουμε τις εκστρατείες δεντροφύτευσης, εμπλέκοντας τα παιδιά και τα οργανωμένα σύνολα, δίνοντας έμφαση στα τοπικά είδη ανθέων, αρωματικών φυτών και δενδρυλλίων.
Η επιβίωση των επικονιαστών είναι καθοριστική για την περαιτέρω ανάπτυξη της γεωργίας και της καλλιέργειας τοπικών, παραδοσιακών φρούτων και λαχανικών. Τα έντομα δεν αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο, αλλά αντιθέτως αποτελούν βασικό συστατικό για την επιβίωση του. Αν θέλουμε λοιπόν να συνεχίσουμε να τρεφόμαστε σωστά και υγιεινά, για να έχουμε μακροζωία, θα πρέπει να αποτρέψουμε τη συρρίκνωση του πληθυσμού των επικονιαστών, οι οποίοι με την εργατικότητα τους δίνουν ζωή στον άνθρωπο.
Άντρος Γ. Καραγιάννης
Δήμαρχος Δερύνειας